هر وقت به سوپرمارکت، پاساژ، بازار یا هر جایی بروید که چیزی در آن فروخته میشود همیشه محصولات را در یک جعبه، بسته یا چیزی شبیه به اینها میبینید. بسته بندی محصولات در اندازهها، شکل و رنگهای متنوع انجام میشود. غالبا افراد بستهبندی را مرتبط با حفاظت، نگهداری و انتقال آسان اجناس میدانند. اما نقش بستهبندی فراتر از اینهاست و میتواند در فروش و معرفی محصول نقش اساسی بازی کند؛ رضایت یا عدم رضایت خریداران را در پی داشته باشد یا حتی مانع سالم رسیدن آن به دست مصرفکننده شود. در این نوشته قصد داریم به برخی نکات مهم و اولیه برای طراحیِ بسته بندی محصولات اشاره کنیم تا به کمک آنها بستههایی عالی خلق کنید.
ویکیپدیا بستهبندی را دانش، هنر و تکنولوژیِ محصور کردن یا محافظت از محصول برای پخش، ذخیره و استفاده از آن معرفی میکند. بستهبندی همچنین به فرایند طراحی، ارزشیابی و ساخت بستهها اشاره دارد و میتوان آن را سیستمی هماهنگ دانست که محصولات را برای انتقال، انبارداری، تدارکات، فروش و نهایتا استفاده آماده میکند. علاوه بر این بستهبندی دربارهی اینکه محصول به صورت کلی چیست اطلاعاتی را در اختیار مصرفکننده میگذارد. حتی وقتی کسی از محصولِ درون بسته بیاطلاع باشد کل یک بستهبندی میتواند به فرد بگویید با چه محصولی روبهروست. در مورد محصولاتی که خریدار از قبل با آنها آشناست بستهبندی به فرد کمک میکند در یک فروشگاه شلوغ به راحتی محصول محبوب خود را پیدا کند. نکاتی که برای خلق بستهبندیهای عالی به آن نیاز خواهید داشت عبارتند از:
۱. خلاق و منحصر به فرد باشید :
اگر میخواهید عدهی زیادی مشتری محصولتان شوند میتوانید با خلق یک بستهبندی خلاقانه کار را آغاز کنید. بعضی محصولات چیزهایی مثل مارپیچ و جدول برای حل کردن دارند که مشتریان را تشویق میکنند آنها را بخرند. برخی محصولات تکههای قابل جمع کردن دارند که با آنها میتوانید کلکسیون خاصی مثلا کارت، عروسک یا چیزهای دیگری را جمعآوری کنید. شما همچنین میتوانید برای بسته بندی محصولات از اَشکال مختلف استفاده کنید.
۲. رنگ و قلمِ مناسبی برای متن انتخاب کنید
رنگی را انتخاب کنید که با محصول متناسب باشد. علاوه بر این مطمئن شوید برای نوشتهها از ترکیب و کنتراست درست استفاده کنید. نوشتهها باید واضح و قابل خواندن باشند. از رنگ نارنجی در زمینهی قرمز استفاده نکنید زیرا ترکیب این دو رنگ خوانایی را مشکل میکند. برای نوشتهها قلمی را انتخاب کنید که به بهترین وجه محصول را نمایش بدهد. از قلمهای فانتزی (fancy fonts) استفاده نکنید زیرا خواندن آنها میتواند مشکل باشد. پس مطمئن شوید نوشتههای روی بسته بندی محصولات خوانا و واضح هستند.
۳. خواندن برچسبها باید راحت باشد
برچسب محصول باید خوانا و واضح باشد. بیشتر مشتریان اطلاعات مربوط به محصول را که روی بسته درج میشود میخوانند تا بدانند چه میخرند و اینکه آیا این همان محصول مناسب آنهاست یا نه. نوع قلم و سایز انتخابی برای نوشتههای روی برچسبِ محصول باید به آسانی خوانده شود. گاهی برچسب در بسته بندی محصولات آنقدر ریز نوشته شده که خواندنش را برای مشتری سخت میکند. این اشتباه را مرتکب نشوید. افراد حتما برای داشتن یک انتخاب هوشمندانه پیش از خرید این بخش را میخوانند. برخی مصرفکنندگان حتی اقلام مختلف را با هم مقایسه میکنند. پس اگر بستهبندی محصول شما خواناتر باشد و ویژگیهای محصول نیز نظر خریداران را جلب کند آنها به سراغ محصول دیگری نمیروند و همان را میخرند. خریداران برای خواندن برچسب تمام محصولات وقت ندارند به خصوص آنهایی که ریز چاپ شده باشند.
۴. از تصاویر استفاده کنید
میتوانید از تصاویر در طراحی بسته بندی محصولات استفاده کنید. این تصویر میتواند کاریکاتور، عکسی از محصول، عکسی از یک مدل یا هر چیز دیگری باشد که با محصول در تناسب است. فقط دقت داشته باشید که تصاویر باید رزولوشن بالا داشته باشند و در ابعاد بزرگ و کوچک خوب به نظر برسند. علاوه بر این عکس انتخابی باید با محصول درونِ بستهبندی هماهنگ باشد تا از سردرگمی خریدار جلوگیری شود.
۵. بسته بندی محصولات باید با محصول مرتبط باشند
تصویر، قلم، رنگ، طرح و شکلِ بسته بندی محصولات باید متناسب با نوعِ محصولِ درونِ آن باشند. اگر میخواهید جعبهی ساندویچ هاتداگ طراحی کنید تصویر سگ (داگ به زبان انگلیسی) را فراموش کنید. با این کار مصرفکننده را گمراه میکنید و آنها تمایلشان را به خرید از دست میدهند زیرا ممکن است فکر کنند این ساندویچ غذای سگ است یا اینکه از گوشت سگ تهیه شده است! پس به این موارد دقت کنید.
۶. از زبان مناسب استفاده کنید
از زبانی استفاده کنید که به محصولتان بیاید. مصرفکنندگان افرادی باسواد و مطلع هستند. وقتی دارید به هارددرایو یا فِلَش اشاره میکنید نگویید «لذیذ»! باید مراقب زبانی باشید که با آن با مشتری ارتباط برقرار میکنید. همچنین مراقب غلطهای دستور زبان و املا در نوشتههای درج شده روی بستهبندی باشید. بیشتر بستهبندیهایی که چنین غلطهایی در آنها یافت میشود متعلق به منابعی هستند که کیفیت پایینی دارند. پس مراقب این غلطها باشید. اگر از دستور زبان و املای صحیح بهره ببرید اعتماد و اطمینان مشتری را به دست میآورید.
۷. بسته بندی محصولات را با کاربری آسان طراحی کنید
از کاربرد آسان و راهدست بودن طراحی بستهبندی مطمئن شوید. یادتان باشد اغلب مصرفکنندگان پرمشغله هستند پس سعی کنید زندگیشان را کمی آسان کنید. بستهای را طراحی نکنید که آنقدر بزرگ باشد که به سختی بتوان آن را حمل کرد. هر چه بستهبندی جمعوجورتر باشد افرادِ بیشتری آن را به محصولات حجیم ترجیح خواهند داد. بهتر است یک بستهبندی سادهشده طراحی کنید.
۸. بستهبندی نباید به نظر ناخنکزده برسد
امنیت محصول اهمیت شایان توجهی دارد. بسته بندی محصولات همیشه باید به صورت مهرومومشده باشد، زیرا مصرفکننده اگر با بستهی باز شده یا دستکاری شده مواجه شود آن را نمیخرد. طراحی بستهبندی باید به گونهای باشد که بتواند امنیت محصول را تضمین کند. اگر بسته بندی محصولات دستکاریشده به نظر برسد برای فروش آنها با مشکل مواجه خواهید شد. بنابراین برای اجتناب از این مشکل بزرگ در طراحی خود دو مسئلهی مهروموم شدن و محافظت از محصول را مد نظر قرار دهید.
۹. باز کردن بسته بندی محصولات باید آسان باشد
حتی وقتی قرار است بستهای طراحی کنید که محصول شما را محافظتشده و دستنخورده حفظ کند، هنوز لازم است مصرفکننده برای باز کردن آن هنگام مصرف به زحمت نیفتد. مردم مشغولیتهای خودشان را دارند و نمیخواهند زمان زیادی صرف پیدا کردن راهِ باز کردن بستهبندی محصول شما بکنند. برای نحوهی بازکردن یا استفاده از بستهبندی راهنما یا دستورالعملی روی آن بگذارید. حتی وقتی روش کار ساده است نیز از ارائهی این راهنماییها برای کمک به مصرفکنندگان غافل نشوید.
۱۰. سادگی را در بسته بندی محصولات از یاد نبرید
بسته بندی محصولات باید ساده و در عین حال گیرا باشد. همچنین استفادهی آسانِ کودکان و بزرگسالان، هردو، باید در طراحی بستهبندی مورد توجه قرار بگیرد. حملونقل و جابهجایی آن آسان باشد. از رنگهای متنوع در آن استفاده شده باشد تا محصول دیده شود. به یاد داشته باشید یک طراحی ساده با برچسب و محتوای درست، اثرگذاری بیشتری نسبت به یک طراحی شلوغ دارد.
از آنجا که بستهبندی برای فروش اهمیت دارد طراحان باید به موارد مطرح شده در این نوشته توجه کنند تا یک طراحی مؤثر و کارا داشته باشند. اگر شما طراح هستید در مراحل طراحی بستهبندیها باید با مشتریتان به خوبی هماهنگ شوید و طرح مناسب محصول و مطابق میل سفارشدهنده را بیافرینید.